Fara í efni

Ofbeldi

Ofbeldi á vinnustað er alvarlegt brot á öryggi og virðingu starfsmanna. Það getur haft djúpstæð áhrif á líðan, heilsu og starfsgetu þeirra sem fyrir því verða.
Ofbeldi felur í sér hvers kyns líkamlega eða andlega áreitni, hótanir eða hegðun sem veldur ótta, sársauka eða niðurlægingu.

Dæmi um ofbeldi

  • Líkamlegt ofbeldi, s.s. hrindingar, spörk eða gripið í einstakling.
  • Hótanir um ofbeldi eða árás.
  • Munnlegt eða andlegt ofbeldi, s.s. öskur, niðurlæging eða síendurtekin móðgun.
  • Kynferðislegt ofbeldi eða snerting gegn vilja.
  • Áreitni á netinu eða í tölvupósti sem miðar að því að hræða, niðurlægja eða kúga.

Hverjir verða fyrir ofbeldi?

Ofbeldi getur beinst að hverjum sem er, en rannsóknir sýna að:

  • Starfsfólk í framlínuþjónustu, s.s. heilbrigðis-, félags- og starfsmenn í menntakerfi, er í meiri hættu.
  • Konur verða oftar fyrir andlegu og kynferðislegu ofbeldi, karlar frekar fyrir líkamlegu.
  • Ofbeldi á vinnustað á sér stundum rætur í álagi, samskiptavanda eða skorti á viðbragðsáætlun.

Afleiðingar ofbeldis

  • Alvarleg áhrif á andlega og líkamlega heilsu.
  • Skert öryggis- og trausttilfinning á vinnustað.
  • Aukið fjarvistahlutfall og minni starfsánægja.
  • Starfsfólk getur misst trú á stjórnendum og vinnustaðnum ef ekki er gripið inn í.

Hvað er hægt að gera?

Ofbeldi má aldrei líðast á vinnustað.
Það er sameiginleg ábyrgð stjórnenda og starfsmanna að tryggja öruggt starfsumhverfi.

  • Skýr stefna og verklag gegn ofbeldi eru lykilatriði í forvörnum.
  • Mikilvægt er að bregðast tafarlaust við öllum tilvikum og tryggja að kvörtun eða tilkynning leiði til raunverulegra aðgerða.
  • Þolendum skal veittur stuðningur og aðstoð, bæði fagleg og tilfinningaleg.
  • Á vinnustöðum þar sem virðing, traust og samskipti eru í fyrirrúmi er minni hætta á að ofbeldi eigi sér stað.

Ofbeldi er ekki einkamál — það snertir öryggi allra. Með samstilltu átaki er hægt að skapa vinnuumhverfi þar sem allir starfsmenn geta starfað með virðingu, öryggi og vellíðan.